Witajcie!
Dzisiaj przychodzę do Was z nieco innym wpisem. Z uwagi na to, że
wielokrotnie spotykałam się z dość krytyczną opinią na temat soków
pomarańczowych 100%, szczególnie tych pasteryzowanych z kartonów, chciałabym tym
wpisem rozwiać wszelkie wątpliwości.
Odpowiedzieć na nurtujące kwestie takie
jak stwierdzenie, że soki pomarańczowe są
dosładzane i nie posiadają żadnych wartości odżywczych.
Z tego powodu przygotowałam
takie małe Q&A – 10 pytań i 10 odpowiedzi. Mam nadzieję, że informacje,
które tu znajdziecie, przyczynią się do zmiany poglądów na temat wszystkich
soków , w końcu owoce i warzywa (nawet te w sokach) to źródło
cennych witamin i minerałów.
Zaczynamy!
Pierwsze, a zarazem podstawowe pytanie nasuwające się na myśl o sokach
pomarańczowych 100%, to jak one powstają?
Sok pomarańczowy 100%, by trafić ostatecznie do naszych
szklanek, najpierw musi zostać wyciśnięty lub wytłoczony z dojrzałych na słońcu
pomarańczy. Następnie może być poddawany
pasteryzacji lub przelewany bezpośrednio do opakowań, taki sok nazywamy
sokiem nie z soku zagęszczonego. Sok pomarańczowy może również powstać przez
skoncentrowanie wszystkich składników soku wyciśniętego z pomarańczy, co
znacznie zmniejsza objętość, a tym samym ułatwia transport i przechowywanie.
Następnie odtwarza się go przez dodanie wody w takiej samej ilości jaka została
wcześniej z niego odparowana. Taki sok nazywamy sokiem z soku zagęszczonego,
najczęściej spotykanego np. w kartonach na sklepowych półkach. Warto wiedzieć,
że według wymagań prawa, soki odtworzone z soku zagęszczonego, w tym poddane
pasteryzacji, które zachowują istotne właściwości fizyczne, chemiczne,
organoleptyczne i odżywcze odpowiadają co najmniej właściwościom, jakie posiada
przeciętny typ soku otrzymanego z owoców tego samego rodzaju.
Czy pasteryzacja jest szkodliwa, jakie niesie za sobą konsekwencje?
Pasteryzacja błędnie uchodzi za
proces niszczący wszystkie wartości odżywcze produktu. To stwierdzenie ma się
nijak do rzeczywistości. Pasteryzacja ma na celu zniszczenie tylko
drobnoustrojów i enzymów, które prowadzą do psucia się żywności. A nowoczesne
technologie wykorzystywane do jej przeprowadzenia pozwalają zachować więcej
witamin i składników mineralnych niż podczas robienia domowych przetworów. W
rezultacie to dzięki niej możemy dłużej cieszyć się smakiem ulubionego soku
pomarańczowego 100%.
Zatem jak wygląda sam proces pasteryzacji?
Sok podgrzewany jest w krótkim
czasie do wysokiej temperatury, a następnie równie szybko schładzany. Parametry
takie jak czas czy temperatura ustalane są indywidualnie, zależnie od rodzaju
owoców czy warzyw poddawanych procesowi pasteryzacji.
Jakie wartości znajdziemy w kartonowych sokach pomarańczowych?
Szklanka
(ok. 200 ml) pasteryzowanego soku pomarańczowego to około 50-60 %[1]
dziennego zapotrzebowania na witaminę C.
Ponadto nie ma większego znaczenia, czy sok został przygotowany w domu
czy pochodzi z kartonu. W obu przypadkach do jego przygotowania zostały
wykorzystane owoce, które są źródłem cennych składników odżywczych.
Jakie witaminy zawiera sok pomarańczowy 100%?
Możecie nie wierzyć, ale w sokach
pomarańczowych 100% skrywa się naprawdę wiele cennych dla naszego zdrowia
składników. Poza wcześniej wspomnianą witaminą C, która wzmacnia naszą
odporność, przyczynia się do prawidłowego metabolizmu energetycznego i ochrony
przed stresem oksydacyjnym, w sokach znajdziemy również potas. Dba on o
prawidłowe funkcjonowanie naszych mięśni i pomaga w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi. Jedna szklanka zaspokaja około
13-14% dziennego zapotrzebowania na ten składnik. Co jeszcze można znaleźć w
szklance soku pomarańczowego 100%? Na
pewno mniej znane nam foliany, które podobnie jak witamina C, dbają o naszą
odporność i pomagają w stanach ogólnego zmęczenia i znużenia[2].
A także antyoksydanty (flawonoidy[3]),
które chronią organizm przed działaniem wolnych rodników.
W tabeli poniżej możecie zobaczyć jak wartościowa jest szklanka soku
pomarańczowego[4]
:D
A teraz czas na pytanie, które spędza sen z powiek wielu osobom,
mianowicie czy soki pomarańczowe są dosładzane?
Zgodnie z obowiązującym prawem,
soki pomarańczowe, a także wszystkie soki owocowe, pomidorowe oraz 100%
warzywne nie mogą być dosładzane, a także nie można dodawać do nich żadnych
słodzików, nawet tych pochodzenia naturalnego jak stewia. Co warto wiedzieć,
sok pomarańczowy 100% nie zawiera pustych kalorii, na każdy gram cukru
(pochodzącego z owoców) przypada 20 mg mikroskładników, które korzystnie
wpływają na nasz organizm. W ramach ciekawostki, sok pomarańczowy 100% ma w
100g tylko 41 kcal, czyli mniej niż np. 100 g suszonych moreli.
Idąc za ciosem, sprawdźmy co kryje się w składzie soku pomarańczowego
100%?
W
soku pomarańczowym 100% , wbrew opinii wielu sceptyków, nie znajdziemy całej tablicy
Mendelejewa. Kryje się tam jedynie woda (ok. 90%), naturalny cukier pochodzący
z owoców, witamina C i inne witaminy, foliany, potas, składniki mineralne oraz
fitoskładniki.
Co ciekawego mówi nam etykieta na opakowaniu soku pomarańczowego 100%?
Niestety wciąż tylko 1/3
społeczeństwa czyta etykiety i potrafi z nich wyciągnąć wnioski. Z tego też
powodu wiele osób, które sporadycznie zagląda na tył opakowania, mylnie rozumie
wartości tam przedstawione. Warto podkreślić, że istnieje ogromna różnica
pomiędzy składnikami produktu, a wartością odżywczą. W przypadku soków pomarańczowych,
a także wszystkich soków owocowych, pomidorowych i 100% warzywnych cukier, który możemy znaleźć w wartościach
odżywczych, to cukier pochodzenia naturalnego, czyli z owoców i warzyw, z
których powstał dany sok. Zatem nie znajdziemy go w liście składników. Warto
znać różnicę miedzy tymi dwoma rzeczami, by świadomie wybierać produkty
spożywcze.
Czy soki pomarańczowe 100% zawierają konserwanty i sztuczne barwniki?
Na
podstawie regulacji prawnych, o których wspominałam wcześniej zabronione jest
dodawanie sztucznych barwników, konserwantów czy aromatów do soków
pomarańczowych, a także wszystkich rodzajów soków, zarówno owocowych,
jak i warzywnych, sprzedawanych w butelkach szklanych, plastikowych, kartonach
czy opakowaniach typu bag in box.
Czy sok pomarańczowy może wpływać na przyswajalność składników
mineralnych pochodzących z innych produktów?
Dokładnie tak! Jeśli lubimy delektować
się miseczką np. warzywnej sałatki, warto połączyć ją ze szklanką soku
pomarańczowego 100%, wówczas dostarczymy organizmowi cennych mikroskładników, a
tym samym zwiększymy przyswajalność żelaza pochodzącego z zielonych produktów.
Takie połączenie musi się udać!
Niestety to już koniec
ciekawostek, które dla Was przygotowałam. Mam jednak nadzieję, że trochę zmienią one Wasze myślenie o sokach
100%. Choć w tym wpisie w dużej mierze
skupiłam się na soku pomarańczowym, to informacje dotyczące m.in. konserwantów,
słodzików, etykiety na produkcie czy też procesu pasteryzacji są uniwersalne i
odnoszą się do wszystkich rodzajów soków owocowych, pomidorowych i 100% warzywnych. Teraz śmiało możecie sięgnąć
po szklankę ulubionego soku i bez obaw delektować jego smakiem.
Miłego!
Pozdrawiam,
Patrycja
[1]
Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C wynosi 80mg/dzień zgodnie z
raportem EFSA z 2003 r, Opinia Naukowego Komitetu ds. żywności dotycząca
przeglądu wartości referencyjnych dla określania wartości odżywczych na
etykietach (wyrażona 5.03.2003 r.)
[2]
Brytyjska baza
danych dotycząca produktów żywnościowych,The
McCance and Widdowson’s composition of foods integrated dataset (publikacja w
2015 r.).
[3]Choć proces wyciskania owoców
zmniejsza ilość flawonoidów w soku, to te w nim obecne są bardziej biodostępne
(przyswajalne) niż flawonoidy z cząstek pomarańczy.
(Julian K. Aschoff, Sabrina Kaufmann, Onur Kalkan, Sybille Neidhart,
Reinhold Carle, Ralf M. Schweiggert. In Vitro Bioaccessibility of Carotenoids,
Flavonoids, and Vitamin C from Differently Processed Oranges and Orange Juices
[Citrus sinensis(L.) Osbeck].
Journal of Agricultural and Food Chemistry, 2015; 63 (2): 578
DOI:10.1021/jf505297t
[4] Tabela składników
odżywczych FJM: średnia z krajowych baz danych dotyczących składników
odżywczych w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji, Holandii, Belgii,
Hiszpanii, Włoch, Portugalii, Danii, Finlandii, Austrii
